گزارش‌ها نشان می‌دهد که 85 درصد از زنان در طول زایمان دچار پارگی پرینه می‌شوند. اگر شما نیز باردار هستید و در ماه‌های آینده زمان زایمان‌تان فرا خواهد رسید، پس بهتر است که اقداماتی را برای آماده‌سازی خود جهت کاهش خطر پارگی پرینه انجام دهید. ماساژ پرینه در بارداری دقیقا چیزی است که به آن نیاز دارید و باید آن را به لیست کارهای خود اضافه کنید. اما ماساژ پرینه چیست؟ چه شکلی باید آن را انجام دهیم؟ ما در این مطلب از وبلاگ روتای به طور مفصل به این موضوع پرداخته‌ایم. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
ماساژ پرینه چیست؟
پرینه ناحیهای از بافت بین دهانه واژن و مقعد می‌باشد که دقیقا به کف لگن چسبیده است. این ناحیه الماسی شکل از یک لایه نازک از بافت زیر پوستی و پوست تشکیل شده است. پرینه به ماهیچه‌های کف لگن که از اندام‌های لگنی مانند روده و مثانه حمایت می‌کند، متصل است. در طول زایمان طبیعی، عضلات پرینه کشیده و منبسط می‌شوند تا نوزاد متولد شد. این پروسه می‌تواند به عضلات پرینه آسیب وارد کند و باعث پارگی‌های دردناکی شود. حتی گاهی پارگی به قدری است که نیاز به بخیه می‌باشد. به این آسیب، پارگی پرینه می گویند و بسیار شایع است.
مطالعات نشان می‌دهد بیش از 85 درصد از زنانی که زایمان طبیعی کرده‌اند، دچار آسیب‌های پرینه شده‌اند. از این زنان، 25 درصد به بخیه نیاز داشتند. همه‌ی این‌ها باعث شده است که امروزه آماده‌سازی پرینه برای زایمان اهمیت زیادی پیدا کند. مخصوصا که میزان آسیب پرینه در زنان طی سالهای گذشته افزایش یافته است.
ماساژ پرینه به عمل کشش و دستکاری ناحیه پرینه اشاره دارد و برای آماده کردن این ناحیه برای زایمان بکار برده می‌شود. ماساژ ماهیچه‌های سفت پرینه را شل می‌کند یعنی پوست و ماهیچه‌های اطراف پرینه را تشویق می‌کند تا در طول زایمان راحت‌تر کشیده شوند و در عین حال شدت پارگی یا نیاز به اپیزیوتومی را کاهش می‌دهد. اپیزیوتومی برشی است که در ناحیه بین دهانه واژن و مقعد ایجاد می‌شود تا زایمان را آسان‌تر نماید.
شما می‌توانید این ناحیه را خودتان یا در صورت تمایل با کمک همسرتان ماساژ دهید. شما هر زمان که بخواهید می‌توانید ماساژ پرینه را شروع کنید. بسیاری از زنان بارداری معمولا ماساژ پرینه را در سه ماهه سوم بارداری شروع می‌کنند. البته در صورتی که به تبخال واژن، برفک یا عفونت واژن مبتلا هستید، از ماساژ پرینه خودداری کنید.
تاثیر ماساژ پرینه در دوران بارداری
تحقیقات نشان داده است که بیشتر زنان در زایمان طبیعی به نوعی آسیب به ناحیه پرینه مثل پارگی را تجربه می‌نمایند. آسیب به پرینه می‌تواند منجر به مشکلاتی در کف لگن مانند بی اختیاری ادرار یا مدفوع، افتادگی رحم یا ناراحتی‌های جنسی شود. خوشبختانه انجام منظم ماساژ پرینه در سه ماهه سوم بارداری می‌تواند احتمال آسیب پرینه را کاهش دهد. علاوه بر این بیشتر مادرانی که ماساژ پرینه را تجربه کرده‌اند، زایمان راحت‌تر، سریع و با درد کمتر را تجربه می‌نمایند. ما در ادامه مطلب ماساژ پرینه چیست به صورت جزئی‌تر به فواید ماساژ پرینه برای زایمان راحت اشاره کرده‌ایم:
1) کاهش درد و زایمان سریع‌تر
ناحیه واژن قبل از زایمان دچار تغییرات زیادی می‌شود. بدن هورمونی به نام ریلکسین را ترشح می‌کند تا مفاصل و ماهیچه‌ها را برای زایمان آسان شل کند. با این حال، برای به دنیا آوردن یک نوزاد بزرگ یا زایمان اولین بار، عضلات واژن شما باید تا حد ممکن کشیده شوند. این می‌تواند منجر به آسیب به پرینه شود. بافت نرم و الاستیک پرینه کمک می‌کند تا این ناحیه در هنگام زایمان راحت‌تر کشیده شود و کل پروسه زایمان آسان‌تر و سریع‌تر پیش رود.
همینطور ماساژ پرینه می‌تواند باعث افزایش گردش خون در ناحیه واژن شود. گردش خون بهتر توانایی عضلات را برای کشش و زایمان راحت‌تر بهبود می‌بخشد.
2) کاهش احتمال اپیزیوتومی و آسیب
در زایمان طبیعی، پزشک یا ماما چانه و سر نوزاد را از مجرای زایمان خارج می‌کند. اما مواردی وجود دارد که دهانه آن به اندازه کافی گشاد نیست که سر یا شانه‌های نوزاد از آن خارج شود. در چنین مواردی، پزشک روشی به نام اپیزیوتومی را انجام می‌دهد. به این معنی که پزشک یک برش کوچک در پرینه ایجاد می‌کند تا کودک راحت‌تر خارج شود. پس از زایمان پزشک پرینه را بخیه می‌زند.
ماساژ پرینه قبل از تولد ممکن است خطر آسیب‌های پرینه را به‌ویژه در مادرانی که برای اولین‌بار باردار می‌شوند، به حداقل برساند. مطالعات نشان می‌دهد زنانی که عضلات پرینه خود را قبل از زایمان ماساژ می‌دهند، خطر اپیزیوتومی را تا 16% کاهش می‌دهند.
3) کاهش خطر پارگی خودبخودی پرینه
پارگی خودبخودی پرینه به پارگی پوست و سایر بافت‌های نرم پرینه در هنگام زایمان طبیعی اشاره دارد. این وضعیت به پارگی‌های درجه اول، دوم، سوم و چهارم طبقه‌بندی می‌شود.
پارگی درجه یک، پارگی جزئی پوست پرینه است. پارگی درجه، دو شامل پارگی پوست و عضله پرینه می‌باشد. پارگی درجه سوم شامل پارگی فورشت، پوست پرینه، مخاط واژن، ماهیچه‌ها و اسفنکتر مقعد است. پارگی درجه چهارم فورشت، پوست پرینه، مخاط واژن، عضلات، اسفنکتر مقعد و مخاط رکتوم را درگیر می‌کند. پارگی جزئی ممکن است نیازی به درمان یا بخیه نداشته باشد. اما پارگی شدید می تواند باعث خونریزی شدید، درد طولانی مدت، عفونت و در موارد شدید اختلال در عملکرد شود. حتی موارد شدید پارگی خودبخودی پرینه ممکن است نیاز به ترمیم جراحی داشته باشد. خوشبختانه ماساژ پرینه خطر پارگی خود به خود پرینه را کاهش می‌دهد.
4) بهبودی سریع‌تر بعد از زایمان
بیشتر زنان پس از زایمان، درد و تورم پرینه را تجربه می‌کنند. همینطور معمولا بهبودی برای مادرانی که اپیزیوتومی انجام داده‌اند کندتر است. ماساژ منظم پرینه برای آمادگی زایمان می‌تواند بهبودی پس از زایمان را تسریع بخشد. هنگامی که پرینه نرم و الاستیک باشد، ماهیچه‌ها می‌توانند ضربه‌های ناشی از زایمان را تحمل کنند و مادر بلافاصله پس از زایمان بهبود یابد.
اما شاید برای شما نیز سوال باشد که از هفته چندم بهتر است که این ماساژ را شروع کنیم. در ادامه مطلب ماساژ پرینه چیست به این سوال پاسخ داده‌ایم.
ماساژ پرینه را از هفته چندم شروع کنیم؟
متخصصان توصیه می‌کنند که ماساژ را از هفته‌های 34 تا 36 بارداری شروع کنید. شما می‌توانید ماساژ را هفته‌ای 1 الی 2 یا هر روز یا یک روز در میان تکرار کنید. مانند بسیاری از درمان‌ها توصیه‌ها متفاوت است و از فردی به فرد دیگر فرق می‌کند. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که هرچه ماساژ پرینه دفعات بیشتری انجام شود، خطر پارگی پرینه کاهش می‌یابد. شما باید حداقل هفته‌ای 1 الی 2 بار به مدت 5 دقیقه ماساژ پرینه را انجام دهید تا از مزایای احتمالی آن بهره‌مند شوید. حتما از پزشک یا ماما خود در مورد تعداد دفعات ماساژ پرینه سوال کنید.
بهترین روغن‌های ماساژ پرینه برای زایمان راحت
شما می‌توانید از انواع روغن‌ها برای ماساژ پرینه استفاده کنید. هدف اصلی استفاده از روغن، نرم‌تر و هیدراته کردن بافت پرینه است. انتخاب نوع خاص روغن به اولویت، دسترسی و بودجه شخصی شما بستگی دارد. بهترین روغن‌های ماساژ پرینه، روغن‌های ملایم و کاملا طبیعی هستند. روغن‌هایی را انتخاب کنید که التهاب را کاهش داده و خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود می‌بخشتد. برخی از انواع روغن‌ها نیز می توانند خطر ایجاد جای زخم را کاهش دهند.
روغن های طبیعی مانند روغن آفتابگردان، دانه انگور، نارگیل، بادام، زیتون و روغن ویتامین E یا روان کننده‌ها انتخاب مناسبی هستند. از روغن هایی که می‌توانند خطر عفونت واژن را افزایش دهند اجتناب کنید. همینطور از روانکنندههای محلول در آب که حاوی مقادیر زیادی نمک یون هستند نیز خودداری کنید. این محصولات می‌توانند بافت های ظریف واژن را تحریک کنند. علاوه بر این از استفاده از روغن‌های مصنوعی مثل روغن بچه، روغن معدنی یا وازلین خوداری کنید. همینطور اگر عفونت واژن، برفک یا تبخال تناسلی دارید، بهتر است بی خیال ماساژ پرینه شوید.
به طور کلی یادگیری نحوه ماساژ پرینه در بارداری به شما شانس بالاتری را برای تجربه زایمان بهتر و بهبودی سریع‌تر می‌دهد. ما در ادامه مطلب ماساژ پرینه چیست به اموزش ماساژ پرینه در بارداری به صورت گام به گام پرداخته‌ایم.
اموزش نحوه انجام ماساژ پرینه در دوران بارداری
مرحله 1: دستان خود را بشویید.
دست‌ها و ناخن‌های را بشوئید تا از آسیب به بافت ظریف واژن و پرینه محافظت نمایید. از صابون ملایمی استفاده کنید که پوست اطراف پرینه شما را تحریک نکند. همینطور بهتر است که ناخن‌هایتان را کوتاه کنید تا به پوست لطیف آن آسیب نزنند. اگر قرار است که همسرتان شما را ماساژ دهد، حتما مطمئن شوید که ناخن‌هایش کوتاه بوده و دست‌های خود را شسته است.
مرحله 2: موقعیت راحتی را پیدا کنید.
شما باید فضای خصوصی و راحتی را برای ماساژ پرینه در نظر بگیرید. جایی را پیدا کنید که بتوانید به راحتی و در خلوت با پاهای باز و زانوهای خمیده آرام بنشینید. شما می‌توانید روی تخت یا مبل در حالی که دراز کشیده‌اید یا هر موقعیتی که دسترسی به پرینه را به شما می‌دهد را انتخاب کنید. حتی می‌توانید در حمام نیز به صورت ایستاده زیر دوش این ماساژ را انجام دهید. یکی از پاهای خود را روی چهارپایه قرار دهید و موقعیت مناسبی برای ماساژ پرینه بسازید. همینطور می‌توانید به صورت نشسته بر روی دستشویی فرنگی نیز این کار را انجام دهید. فقط مطمئن شوید که فضای موردنظر تمیز، خصوصی و امن باشد.
مرحله 3: ناحیه پرینه را روغن بمالید.
مقداری روغن روی پرینه و قسمت پایین دهانه واژن خود بریزید. اینکار به راحتی بیشتر ماساژ کمک می‌کند.
مرحله 4: به راحتی ناحیه پرینه را کشش دهید.
چند نفس عمیق بکشید و آرام باشید. از انگشتان شست خود استفاده کنید و آنها را وارد واژن نمایید و سپس انگشتان سبابه خود را روی پوست پرینه خود قرار دهید. ممکن است در چند بار اول استفاده از آینه کار را آسان‌تر کند. حالا باید این پوست را به آرامی و با فشار دادن به سمت مقعد و طرفین بکشید تا زمانی که کمی احساس سوزش و کشش کنید. این کشش را حدود یک تا دو دقیقه حفظ کنید.
مرحله 5: به شکل U ماساژ دهید.
سپس به آرامی ناحیه بین شست و انگشتان خود را برای حدود دو تا سه دقیقه ماساژ دهید. با استفاده از انگشتان شست خود این ناحیه را به سمت بالا و خارج ماساژ دهید و سپس دوباره با حرکات U شکل به داخل برگردید. در حین انجام این کار می‌توانید تکنیک‌های تنفس آهسته و عمیق را تمرین کنید. این کار را دو تا سه بار تکرار کنید. توجه کنید که ماساژ پرینه نباید به شما آسیب برساند، اگرچه ممکن است در چند هفته اول کمی احساس درد کنید.
مرحله 6: انجام ماساژ پرینه توسط همسر
توجه کنید که انجام ماساژ پرینه توسط خودتان در ماه‌های آخر بارداری ممکن است دشوار باشد. مخصوصا با نزیک‌تر شدن به موعد مقرر از همسر خود بخواهید که این کار را انجام دهد. همسر شما همان مراحل بالا را باید انجام دهد با این تفاوت که از انگشت اشاره به جای انگشت شست برای اعمال فشار استفاده کند.
در مجله روتای بخوانید:
حالا که به طور کامل متوجه شدید ماساژ پرینه چیست پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاعات تکمیل‌تر نکات مهمی که در زیر به آنها اشاره کرده‌ایم را نیز به ذهن‌تان بسپارید.
نکات مهم کلیدی برای انجام ماساژ پرینه
خونسرد و ریلکس باشید.
راحت بودن به شما کمک می‌کند تا ناحیه پرینه را بهتر ماساژ دهید. قرار گرفتن در یک موقعیت راحت قبل و در حین ماساژ، کلید آرامش عضلات پرینه است. از آنجایی که شما در موقعیت راحتی هستید، تنش کمتری دارید که همین باعث شل شدن عضلات می‌شود. برخی از زنان در هنگام دراز کشیدن ماساژ را راحت‌تر انجام می‌دهند، برخی دیگر نشستن را ترجیح می‌دهند. همچنین می‌توانید در طول ماساژ بایستید و یک پا را روی صندلی بالا ببرید. پس موقعیتی را انتخاب کنید که برای شما راحت‌تر است.
ممکن است احساس درد خفیفی داشته باشید.
زمانی که قسمت‌های داخلی واژن را ماساژ می‌دهید، احساس خواهید کرد که پوست خارج از واژن کشیده می‌شود. شما باید هنگام ماساژ ناحیه پرینه از فشار ملایمی استفاده کنید. بر روی حرکات موزون انگشتان تمرکز کنید تا ماهیچه‌ها آرام و کشیده شوند. طبیعی است که در طی چند تلاش اول احساس سوزش خفیفی داشته باشید. اما فراموش نکنید که ماساژ نباید دردناک باشد.
از گرم درمانی استفاده کنید.
استفاده از آب گرم باعث آرامش بیشتر شما در حین ماساژ می‌شود. همینطور آب گرم به نرم شدن و شل شدن عضلات سفت کمک می‌کند. می توانید در حین یا قبل از ماساژ حمام آب گرم بگیرید یا 10 دقیقه قبل از ماساژ کمپرس گرم را روی ناحیه پرینه قرار دهید.
حتما دست‌های‌تان را بشوئید.
هدف شما این است که داخل واژن را ماساژ دهید، بنابراین شستشوی دست‌ها ضروری است. حتما قبل از ماساژ ناخن‌های خود را کوتاه کنید و دست های خود را کاملا بشویید. سپس، حدود یک قاشق چایخوری روغن یا روان کننده را روی انگشت شست و انگشتان قرار دهید و آماده شروع ماساژ شوید.
از آینه کمک بگیرید.
ماساژ پرینه مخصوصا برای اولین بار ممکن است کمی دلهره‌آور به نظر برسد، اما انجام آن در مقابل آینه می‌تواند کمک‌کننده باشد زیرا می‌توانید دقیقا آنچه را که انجام می‌دهید ببینید.
سخن پایانی
ماساژ پرینه در دوران بارداری می‌تواند خطر پارگی خود به خود را در هنگام زایمان کاهش دهد و حتی گاها از اپیزیوتومی جلوگیری نماید. مخصوصا زنانی که زایمان اول خود خود را تجربه می‌کنند می‌توانند از ماساژ منظم پرینه سود ببرند. به زبان ساده می‌توانیم بگوییم که ماساژ پرینه در دوران بارداری می تواند زایمان را آسان‌تر کرده و زمان بهبودی را کاهش دهد. حالا که متوجه شدید ماساژ پرینه چیست می‌توانید آن را به برنامه هفتگی خود اضافه نمایید. خوشحال می‌شویم که نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.
