چاکراهای بدن مفاهیمی عمیق و مهم در سیستم فلسفی و روانشناسی هندو و بودیسم هستند که به عنوان مراکز انرژی در بدن انسان شناخته می‌شوند. این اصطلاح، از واژه “چاکر” به معنای “چرخ” یا “گردش” در زبان سانسکریت گرفته شده است و به مراکزی انرژی در بدن اشاره دارد که در بسیاری از علوم مورد توجه قرار گرفته‌اند. اما اگر شما نمی‌دانید که دقیقا چاکرا چیست پیشنهاد می‌کنم ادامه مطلب را مطالعه کنید.
ما در این مطلب از وبلاگ روتای به بررسی اصول اساسی چاکراها خواهیم پرداخت و نگاهی به هر یک از هفت چاکرای معروف در سیستم هندو و بودیسم خواهیم داشت.
چاکرا چیست؟
در ادبیات و فلسفه هندو و بودیسم، چاکراها به عنوان مراکز انرژی در بدن انسان شناخته می‌شوند. این اصطلاح از واژه‌ی سانسکریت “چاکر” گرفته شده است و به معنای “چرخ” یا “گردش” ترجمه می‌شود. چاکراهای بدن از اعتقادات باستانی گرفته شده‌اند و به عنوان پرتال‌هایی شناخته می‌شوند که از آنها جریان اصلی کانال‌های انرژی در بدن عبور می‌کند.
به گفته راوی شانکار، فعال جهانی و بنیان‌گذار بنیاد هنر زندگی، بیش از 72,000 کانال انرژی تحت عنوان “نادی‌ها” در بدن وجود دارد. مشابه رگ‌های خونی، نادی‌ها نیز مسیرهایی هستند که انرژی نیروی زندگی حیاتی را در سرتاسر وجود شما به جریان درمی‌آورند. این مراکز انرژی، به عنوان نقاطی از اتصال بین ابعاد مختلف انسان از جمله ابعاد روحی، ذهنی و جسمانی شناخته می‌شوند. هر چاکرا با ویژگی‌ها و اختصاصات خاص خود شناخته می‌شود و باید به تعادل و هماهنگی این مراکز انرژی در بدن اهمیت زیادی داده شود.
چرا که هر چاکرا به عنوان یک گرداب انرژیک در بدن ما عمل می‌کند و مسئولیت یک موضوع خاص در زندگی ما را بر عهده دارد. به عنوان مثال، چاکرای تاج نمایانگر حکمت معنوی و آگاهی فرد است، در حالی که چاکرای ریشه نمایانگر خانواده و برکت است.
این مفاهیم باستانی از چاکراهای بدن قرن‌هاست وجود دارند و تخمین‌زده می‌شود که در متون باستانی مقدس بین 500 تا 1500 سال قبل از میلاد ایجاد شده‌اند. با این حال، برخی از دانشمندان هندی معتقدند که این سیستم از طریق یک سنت شفاهی که به فرهنگ هندی اختصاص دارد، نسل به نسل منتقل شده و ایجاد شده است.
چاکراها به عنوان یک چارچوب در یوگا و همچنین به عنوان یک ابزار تشخیصی در پزشکی آیورودا و پزشکی سنتی چینی (TCM) نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. دیگر متخصصان بهداشت، از جمله روان‌پزشکان نیز، در سال‌های اخیر به عنوان بخشی از روش‌های درمانی خود به سیستم چاکرا روی آورده‌اند.
با اینکه بیش از صدها چاکرا در بدن وجود دارد، اما از بین آنها هفت چاکرای اصلی شناخته‌شده‌تر هستند. این هفت چاکرا همان چاکراهای بدن هستند که اکثر افراد هنگام بحث در مورد چاکراها به آنها اشاره می‌کنند. در بخش‌های بعدی از مطلب چاکرا چیستدر مورد هفت چاکرای بدن بیشتر صحبت شده است.
تاریخچه چاکراهای بدن
چاکراهای بدن یک مفهوم باستانی هستند که بیشتر هندی‌ها از آن یاد کرده‌اند. این مفهوم برای اولین بار در متون مذهبی و یوگی باستانی به نام “وداها” ذکر شده است. این متون، که بین 500 تا 1500 قبل از میلاد نگاشته شده‌اند (با اعتقاد برخی از دانشمندان هندی به این که این سیستم می‌تواند به دورانی قدیمی‌تر برگردد)، اولین ذکر رسمی چاکراها در ادبیات باستانی است.
بنابراین، مفهوم چاکراها به عنوان یک سیستم انرژی مهم در فرهنگ و تاریخ باستانی هند ریشه دارد و به مرور زمان در زمینه‌های مختلف از جمله یوگا، طب سنتی هندی (آیوریدا) و معارف جدید عصر نو جایگزین‌های مناسبی پیدا کرده است.
تأثیر چاکراهای بدن بر سلامت چیست؟
هدف اصلی چاکراهای بدن حفظ جریان آزاد انرژی در بدن ما است. برخی متخصصان این حوزه معتقدند که چاکراها گرداب‌های الکترومغناطیسی هستند که انرژی زندگی را در داخل و اطراف بدن جذب و توزیع می‌کنند. درک چاکراها به شما یک نقشه جاده‌ای ارائه می‌دهد که کدام قسمت‌های بدن و زندگی شما در حال حاضر نیاز به توجه و مراقبت دارند.
هر یک از چاکراها با رگ‌ها عصبی، اعضا یا غده‌های متناظر در منطقه خاصی که در آن واقع شده‌اند، ارتباط دارند. بنابراین، آنها نه تنها بر عملکرد فیزیکی آن منطقه تأثیر می‌گذارند، بلکه ممکن است بر وضعیت عاطفی و معنوی فرد هم تأثیر بگذارند.
چه چیزهایی باعث اختلال در تعادل چاکراهای بدن می‌شود؟
ما می‌دانیم اگر یک خیابان مسدود شود، برای ماشین‌ها دسترسی به مقصد یا رفت‌وآمد دشوار می‌شود. به همین ترتیب، اگر تعادل چاکراهای بدن به هم بریزد، جریان انرژی صحیح در سراسر بدن تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ممکن است منجر به اثرات مختلفی شود. دلایل اصلی برای عدم تعادل چاکراهای بدن عبارتند از:
- استرس
- تغذیه نامناسب و عادات غذایی ناسالم
- صدمات و آسیب‌های عاطفی
- تفکر و رفتار نامتعالی
- سبک زندگی ناسالم و روزمرگی نامناسب
- نگرش منفی به زندگی
هفت چاکرا اصلی بدن کدامند؟
حالا که متوجه شدید چاکرا چیست و چه تاثیری بر بدن دارد، می‌توانیم در مورد هفت چاکرای اصلی بدن صحبت کنیم. بدن دارای هفت چاکرای اصلی منحصربه‌فرد است و به ارگان‌ها و مفاهیم خاصی مرتبط می‌باشد. هدف اصلی در مورد چاکراها، تعادل بخشیدن به هر یک از آنها از طریق روش‌های درمانی مناسب است که به بهبود کلی سلامتی و هماهنگی کمک می‌کند. در ادامه توضیحاتی از هر یک از چاکراهای بدن ارائه شده است:
1. چاکرای ریشه (Root Chakra)
این اولین چاکرا است و در پایین بدن در ناحیه میانی از آسیب استخوانی و کمر واقع شده است. این چاکرا با زمین، پایه‌های زندگی و احساسات بنیادینی مانند امنیت، خانواده، برکت و استقلال درارتباط است. چاکرا ریشه با ستون فقرات، کلیه‌ها، مثانه و روده بزرگ نیز مرتبط می‌باشد.
وقتی این چاکرا از تعادل خارج می‌شود، امکان دارد اختلالاتی جسمی مانند مشکلات گوارشی روده، افسردگی، بیماری‌های کلیوی، مشکلاتی در سیستم ایمنی، و اعتیاد در فرد رخ دهد. از نظر احساسی نیز شخص ممکن است احساس اضطراب، نگرانی، عدم امنیت، کمبود و یا ترس از تغییر داشته باشد.
خوشبختانه تست‌هایی وجود دارند که می‌توانند برای ارزیابی باز بودن چاکراهای بدن استفاده شوند. برای انجام تست باز بودن چاکراهای بدن، شما باید به تعدادی سوال در مورد هر چاکرا پاسخ دهید. سپس پاسخ‌های خود را ارزیابی کنید.
2. چاکرای ساکرال (Sacral Chakra)
دومین چاکرا در ناحیه ناف و استخوان لگن قرار دارد و با لذت جنسی، خلاقیت، اجتماعی بودن و هوش عاطفی در ارتباط است. موضوعاتی مانند خودانگیختگی جنسی، تعیین مرزها و توانایی در ایجاد ارتباط‌های عمیق با دیگران از ارتباط با این چاکرا تأثیر می‌گیرند.
اگر این چاکرا به تعادل نرسد، ممکن است اختلالات جسمی مانند مشکلات تناسلی، دردهای تناسلی و مشکلات در ناحیه لامبار رخ دهد. از نظر روانشناختی، کمبود اعتماد به نفس، حسادت و کمبود ارتباط‌پذیری ممکن است در اثر عدم تعادل در این چاکرا رخ دهد.
3. چاکرای پلکسوس خورشید (Solar Plexus Chakra)
چاکرای پلکسوس خورشید در ناحیه‌ای بین ناف و قفسه سینه قرار دارد و با ویژگی‌هایی مثل برخورداری از اعتماد‌به‌نفس، توانایی‌های شخصی و تأثیرگذاری در دنیا مرتبط است. این چاکرا تأثیری بزرگ در ارتقاء اعتماد به نفس و ارزش‌های شخصی دارد.
همینطور این چاکرا با کبد، کیسه صفرا، معده، طحال و پانکراس مرتبط است. زمانی که این چاکرا ناتوان در انجام وظایفش می‌شود، ممکن است اختلالات جسمی مانند مشکلات گوارشی یا بیماری‌های کبد رخ دهد. از نظر روانی نیز افت اعتماد به نفس، افت ارزش شخصی، سرزندگی و غرور به وجود می‌آورد.
4. چاکرای قلب (Heart Chakra)
چهارمین چاکرا از چاکراهای بدن در مرکز سینه و در ناحیه قلب و قوس معده واقع شده و با مفاهیمی مثل عشق و همدردی در ارتباط است. این چاکرا مستقیما با قلب و عملکرد عصب واگ ارتباط دارد و و تأثیر مستقیمی بر عشق به خود و دیگران دارد. وقتی این چاکرا از تعادل خارج می‌شود، احتمال بروز اختلالات عصبی، مشکلات قلبی و عروقی، سرطان سینه و اسکلیوزیس (انحراف ستون فقرات) افزایش می‌یابد.
از نظر روانی نیز مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب، ناراحتی نسبت به دیگران و مشکلات در برقراری روابط می‌توانند نتیجه عدم تعادل در این چاکرا باشند.
5. چاکرای گلو (Throat Chakra)
چاکرای گلو در ناحیه گلو و گردن قرار دارد و با توانایی ما در بیان افکار و اندیشه‌های ما و همچنین ارتباط ما با دیگران مرتبط است. این پنجمین چاکرا با توانایی ما برای انعکاس بر روی خودمان و ابراز حقیقت ارتباط دارد. همینطور با اعضایی مانند ریه‌ها، حنجره، حلق و عصب واگ مرتبط است.
زمانی که این چاکرا بسته یا از تعادلش خارج می‌شود، ممکن است مشکلات تنفسی مانند آسم یا درد حلق را تجربه کنیم. از نظر روانی نیز افراد ممکن است خجالتی، سرد بودن و یا عدم توانایی در بیان افکار خود را تجربه کنیم.
6. چاکرای چشم سوم (Third Eye Chakra)
ششمین چاکرا بین ابروها در میان حاشیه چشمان قرار دارد و با حافظه، بینایی داخلی و دیدگاه‌ها و توانایی ما برای درک منطقی بدون توجه به پیچیدگی موقعیت‌ها مرتبط است. همینطور این چاکرا با مغز چپ و پایینی، گوش‌ها، بینی و چشم چپ مرتبط است.
زمانی که این چاکرا تعادل خود را از دست می‌دهد، ممکن است با اختلالات جسمی مانند سردردها، سرگیجه و مشکلات دیداری مواجه شوید. از نظر روانی نیز ممکن است عواطف منفی مانند عصبانیت، استرس مزمن یا بی‌تفاوتی را تجربه کنید.
7. چاکرای تاج (Crown Chakra)
این چاکرا از چاکراهای بدن در بالای سر واقع شده و با روحانیت و جهان معنوی و ارتباط ما با همه موجودات زنده روی زمین مرتبط است. همینطور با مغز راست و بالا، و چشم راست ارتباط دارد. زمانی که این چاکرا تعادل داشته باشد، افراد ممکن است احساساتی از عشق بی‌قید و بی‌شرط و همدردی با دیگران را تجربه کنند.
اما در صورت عدم تعادل ممکن است اختلالات جسمی مانند سردردها، افسردگی و بی‌خوابی رخ دهد. از نظر روانی نیز افراد ممکن است احساسات منفی مانند تکبر یا افتخار کردن به خود را تجربه کنند.
ما در ادامه مطلب چاکرا چیست تمامی ویژگی‌های چاکراها را به شکل جدول مرتب کرده‌ایم. این جدول باعث می‌شود شناخت و مقایسه بهتری در بین چاکراهای بدن داشته باشیم. امیدوارم این جدول به شما کمک کند تا ویژگی‌های هر چاکرا را بهتر درک کنید.
| نام چاکرا | رنگ | عنصر | موقعیت | معنا |
| چاکرا ریشه | قرمز | زمین | نزدیک دم، پایین از ستون فقرات | استقلال، استحکام، امید و پایداری |
| چاکرا ساکرال | نارنجی | آب | دو انگشت پایین از ناف | خلاقیت، عشق، ارزش و احترام به خود |
| چاکرا پلکسوس خورشید | زرد | آتش | بین ناف و سینه | اغراق، عصبانیت، خشم و کمبود اعتماد به نفس |
| چاکرا قلب | سبز | هوا | وسط سینه | عشق، محبت، همدلی، اعتماد به خود، شوق |
| چاکرا گلو | آبی | فضا | از پایه گردن تا مرکز چشمان | ارتباط مؤثر، خلاقیت، سلامت |
| چاکرا چشم سوم | نیلی | – | وسط پیشانی بین ابروها | هوش، بصیرت، دانش، خودآگاهی، تعقل |
| چاکرا تاج | بنفش / سفید | – | دو اینچ بالاتر از قسمت بالای سر | معنویت، روشنایی، آگاهی، اتحاد با جهان |
از تعادل خارج شدن چاکرا به چه معناست؟
وقتی یک چاکرا در تعادل باشد، انرژی به خوبی در سراسر بدن جریان دارد. اما وقتی جریان آزاد انرژی در یک چاکرا به دلایلی از قبیل سبک زندگی، تجربیات، محیط‌های فیزیکی و دلایل دیگر مسدود شود، باعث اختلال می‌شود. اگر یک چاکرا مسدود شود، فرد ممکن است علائم فیزیکی و عاطفی ناشی از این اختلال را نشان دهد. در جدول زیر می‌توانید نشانه‌های مسدود بودن هر چاکرا مشاهده کنید:
| نام چاکراهای بدن | نشانه‌های مسدود بودن آن |
| ریشه | مشکلات وزنی، یبوست، التهاب مفاصل، آستیوپوروز (کمیت استخوان)، کمبود اشتیاق و هدف، عدم اعتماد به نفس، اضطراب، ترس |
| ساکرال | مشکلات رحمی، مثانه یا کلیه، درد پایین کمر، ناتوانی جنسی، حسود بودن |
| پلکسوس خورشید | مشکلات گوارشی، ضعف عضلانی، زخم معده، دیابت، مشکلات کبدی، کم ارزشی شخصیتی، کمال‌گرایی، خودخواهی |
| قلب | آسم، بیماری قلب یا ریه، فشار خون بالا، مرزهای احساسی ضعیف، ترس از نه شنیدن |
| گلو | گلو درد، گرفتگی گردن، سرماخوردگی‌های مکرر، مشکلات تیروئید، مشکلات شنوایی، ترس از بیان، دروغ زیاد، ترس از ابراز نظر |
| چشم سوم | سردرد و میگرن، مشکلات چشمی مانند نابینایی، خستگی چشم و دید مات، سرگیجه، عدم توانایی در تمرکز، عدم ارتباط با دنیای روحانی |
| تاج | عدم تعادل و کنترل ضعیف، عصبانیت، غربت، بی‌علاقگی، عدم توانایی در یادگیری، گیجی، افسردگی |
این نشانه‌ها ممکن است به معنای بلوک شدن یا عدم تعادل چاکرای مربوطه باشند. تعادل و پاک‌سازی این چاکراها از طریق تمرینات مختلفی مانند مدیتیشن، یوگا، انرژی‌درمانی و ذهن‌آگاهی می‌تواند به بازگرداندن سلامت جسمی و عاطفی کمک کند.
سوالات متداول
چگونه می‌توان چاکراهای 7 گانه در بدن را باز کرد؟
راه‌های زیر تنها چند راه از روش‌های ممکن برای باز کردن و به تعادل رساندن چاکراهای بدن هستند.
- مصرف غذاهای سالم و ارگانیک
- تجربه مدیتیشن با آهنگ مدیتیشن دلخواه و گذاشتن وقت برای خود به عنوان یک سبک زندگی
- تمرین منظم ایروبیک‌های یوگا
- خواب کافی
- نظارت بر سطح استرس
چاکرا مسدود شده است، چه معنایی دارد؟
بسته شدن چاکرا ناشی از عدم تعادل در 7 چاکرای اصلی است و می‌تواند در شما احساساتی مثل ترس، اضطراب و عدم امنیت را ایجاد کند. برای تعادل بخشیدن به همه چاکراها، می‌توانید سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید.
هشتمین چاکرا چیست؟
هشتمین چاکرا با نام چاکرای ستارهٔ جان یا روح شناخته می‌شود. همانطور که از نامش پیداست، اگر به درستی به تعادل برسد، این چاکرا ممکن است توانایی روحانی و آگاهی را در شما افزایش دهد. برخلاف 7 چاکرای دیگر، این چاکرا به عنوان دروازه‌ای بین مقصد نهایی روح شما و شخصیت زمینی شما عمل می‌کند.
مفهوم چاکراها از کجا به وجود آمد؟
مفهوم چاکراهای بدن در هند بین سال‌های 500 تا 1500 پیش از میلاد به وجود آمده است. حتی وداها که یکی از قدیمی‌ترین نوشته‌های جهان است، همه جزئیات این چاکراها را ثبت کرده‌اند.
